Saopštenje za javnost Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve o Kosovu i Metohiji

Na ovogodišnjem redovnom zasedanju Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve posvećena je posebna pažnja našem narodu i Crkvi na Kosovu i Metohiji.

U protekloj godini zabeleženo je više desetina napada na naše ljude, svetinje, domove i imovinu Srba na Kosovu i Metohiji, što je dovelo do toga da u znak mirnog, ali odlučnog protesta Srbi iz srpskih opština na Severu Kosova i Metohije iziđu iz kosovskih institucija dok se ne uspostavi Zajednica srpskih opština u skladu sa već postignutim i potpisanim dogovorima sa Prištinom, uz posredovanje Evropske unije, u Briselu 2013. i 2015. godine.

Srpska Pravoslavna Crkva se oduvek zalagala za to da se svi problemi na Kosovu i Metohiji rešavaju mirno i dijalogom, kao i da uvek budu u funkciji mirnog suživota Srba, Albanaca i svih drugih naroda koji na tom prostoru žive. Na zasedanjima Svetog Arhijerejskog Sabora svih prethodnih godina naša Crkva je jasno i nedvosmisleno ukazivala i na ovogodišnjem zasedanju ukazuje na to da bi prihvatanje samoproglašene nezavisnosti Kosova i Metohije, posredno ili neposredno, de facto ili de iure, bilo u direktnoj suprotnosti sa međunarodnim pravom, utemeljenim na Povelji Ujedinjenih nacija i drugim opštevažećim aktima i principima. Tako nešto nema podršku ni Saveta bezbednosti UN ni većine zemalja sveta, uključujući i pet zemalja Evropske unije. To bi neizbežno izazvalo pojačano iseljavanje srpskog naroda i onemogućilo ne samo miran suživot svih, bez obzira na etničko poreklo i veru, nego i sâm opstanak našeg naroda na njegovim vekovnim ognjištima. Rešenja zato treba tražiti isključivo u poštovanju principa koji jednako vrede za sve u svetu.

Crkva i ovom prilikom osuđuje sve napade na srpski narod, njegove svetinje i imovinu, naročito terorističke oružane napade na pojedine Srbe, uključujući i decu

Najbolji dokaz za to jesu najnoviji agresivni potezi prištinskih vlasti, usmereni protiv srpske zajednice i naše svete Crkve, koji su prouzrokovali najniži mogući nivo odnosâ od 1999. godine, kao i to da se donose odluke koje duboko dele građane na Kosovu i Metohiji, izazivaju nebivalu međuetničku napetost i regionalnu nestabilnost koja, dugoročno, višestruko otežava život našeg naroda i naše Crkve. Jasno se vidi da je cilj kosovskih institucija stvaranje etnički albanskog Kosova u kome slobodnog i normalnog života za Srbe teško može da bude. Crkva i ovom prilikom osuđuje sve napade na srpski narod, njegove svetinje i imovinu, naročito pak terorističke oružane napade na pojedine Srbe, uključujući i decu, kao i tajne spiskove na osnovu kojih se hapse i pritvaraju Srbi, čak i bivši pripadnici kosovske policije. Isto tako, nezakonito se vrši eksproprijacija zemlje u posedu Srba, sa ciljem da se izvrši dodatni pritisak na njih i da oni budu prinuđeni da se iseljavaju. Sabor traži da se počinioci tih nedela privedu pravdi, a svi ugroženi zaštite.

Život naših manastira i parohija je veoma otežan

Srpska Pravoslavna Crkva se nalazi u posebno teškoj situaciji. To se potvrđuje i u izjavama međunarodnih zvaničnika i uglednih tela koja se bave pitanjima zaštite verskih prava i sloboda. Pored niza napadâ na naše hramove i sprečavanja normalnog procesa obnove više desetina naših svetinja, oštećenih ili uništenih posebno u periodu 1999-2004. godine, život naših manastira i parohija je veoma otežan. Albanske kosovske vlasti su na više načina pokrenule proces promene i reinterpretacije dosadašnjih zakona, u koje su bile ugrađene garancije za zaštitu imovine i ekonomskih prava i koji omogućavaju samoodrživost naših manastira. Najviši albanski zvaničnici po pravilu ne prihvataju ni kosovskim zakonom potvrđeno stvarno i zvanično ime naše Crkve ni garantije koje su ugrađene u zakone. Sve to preti da se razvije i u druge represivne mere koje mogu još više ugroziti njenu duhovnu misiju i očuvanje identiteta srpskog naroda na Kosovu i Metohiji.

Upravo zato Sveti Arhijerejski Sabor posebno naglašava potrebu da se u traženju rešenja za probleme na Kosovu i Metohiji posveti najveća pažnja ovim pitanjima: očuvanju identiteta i crkvene organizacije Srpske Pravoslavne Crkve na Kosovu i Metohiji, sprečavanju istorijskog revizionizma, očuvanju imovine naše Crkve i stvaranju uslova za povratak oduzete ili uzurpirane imovine, očuvanju ekonomskih olakšica koje omogućavaju normalno funkcionisanje naših manastira i Eparhije raško-prizrenske u celini. Trenutno, mnogi manastiri, crkve i porodice nisu ekonomski održivi i mogu da opstanu jedino uz pomoć Srpske Pravoslavne Crkve, kao i putem donacijâ i uz razvoj poljoprivrednih i drugih delatnosti kojima se finansijski obezbeđuje život naših svetinja i Bogoslovije u Prizrenu, omogućava prijem poklonikâ i gostiju i pomaže rad crkvenih narodnih kuhinja.

Crkvi na Kosovu i Metohiji je potrebna mnogo aktivnija međunarodna zaštita od diskriminatornog ponašanja kosovskih institucija uz pojačane međunarodne garancije i efikasan nadzor

Naročito je istaknuta činjenica da je našoj Crkvi na Kosovu i Metohiji potrebna mnogo aktivnija međunarodna zaštita od diskriminatornog ponašanja kosovskih institucija uz pojačane međunarodne garancije i efikasan nadzor, da bi se sprečile sve moguće zloupotrebe i nadgledalo sprovođenje zakonâ i sudskih presuda, koje ne smeju da budu samovoljno tumačene, menjane ili potpuno ukidane, i to sve na štetu naše Crkve.

Srpska Pravoslavna Crkva je vekovima bila glavni oslonac našem narodu na Kosovu i Metohiji i glavni činilac njegovog jedinstva, opstanka i očuvanja narodnog, duhovnog i kulturnog identiteta. Bez posebne zaštite Crkve, opstanak našeg naroda i povratak prognanih nikada ne bi bili mogući. Zato je briga o pravima srpskog naroda na Kosovu i Meothiji neodvojiva od brige o zaštiti osnovnih prava i potreba Srpske Pravoslavne Crkve, koja već dvadeset i četiri godine živi u krajnje teškim uslovima, izložena napadima i raznim oblicima kršenja osnovnih verskih, imovinskih, građanskih i ljudskih prava.

Podržavajući dijalog i mirno rešavanje svih pitanja na Kosovu i Metohiji, Srpska Pravoslavna Crkva želi da pruži i svoj sopstveni doprinos razvoju međuetničkih odnosa i saradnje sa drugim Crkvama i verskim zajednicama i da aktivno učestvuje u stvaranju uslovâ za slobodan i bezbedan život srpskog i albanskog naroda, kao i svih religijskih i nacionalnih zajednica na Kosovu i Metohiji i svuda u svetu.

Ponavljajući svoj stav da je protiv svakog izdvajanja Kosova i Metohije iz Srbije, Sabor apeluje kako na Albance tako i na Srbe da teškoće koje imaju rešavaju u duhu tolerancije i međusobnog poštovanja, tim pre što je Božja volja bila da oba naroda dele isti životni prostor Kosova i Metohije, a posebno na Albance onih područja u kojima oni čine većinu, da učine sve kako bi se ostvarila maksimalna međusobna tolerancija i međusobno poštovanje u cilju što normalnijeg i boljeg života za svakog građanina Kosova i Metohije. Sve probleme u međusobnim odnosima mogu i treba da rešavaju dijalogom. Iskreno uvereni da je suživot Srba i Albanaca na Kosovu ne samo moguć već i neophodan, jer nas je Bog uputio jedne na druge, molimo se Gospodu da na Kosovu i Metohiji zavlada mir i da bude uspostavljen normalan život sa sve koji tamo žive.

(SPC)

Srpska Pravoslavna Crkva svojoj duhovnoj deci o VASKRSU 2023. godine

Reakcija Kancelarije predsednika Ukrajine na protest arhijereja Ukrajinske pravoslavne crkve u medijima se pojavila dosta kasno i bila je mlaka i neartikulisana, što se verovatno može objasniti time što je akcija bila spontana i što instrukcije u vezi s njom nisu dobijene

Saopštenje za javnost povodom predstojećih predsjedničkih izbora

Na kraju, još jedan propust, ali za njega nećemo kriviti Ilića, verovatno je čovek permutovao, pa je van Skorelovu sliku datirao u 1451. godinu (umesto u 1541. godinu), u vreme kada se slikar još nije rodio. Dešava se, ali bi "Peščanik" morao da ima urednika koji bi mogao i pročita tekst, a ne samo da ga objavi

Ako zaboravim, tebe Peći, neka me zaboravi desnica  moja. Neka se prilepi jezik moj za grlo moje ako te ne spomenem Pećka Patrijaršijo

Država jemči Crkvi nepovredivost prava svojine i državine nad manastirima, hramovima, zgradama i drugim nepokretnostima i prostorima u njenom vlasništvu, u skladu sa pravnim poretkom Države

SPC se na ovaj način nije odrekla svog duhovnog i kulturnog nasleđa. Srpsko crkveno kulturno nasleđe u Republici Severnoj Makedoniji, ali i u drugim državama izvan Republike Srbije, može i mora da se štiti od promene njegovog istorijskog identiteta

Pravoslavna ohridska arhiepiskopija i preko nje jedinstvo sa našom Srpskopm pravoslavnom crkvom bila nam je do sada nada i uteha da se Svetosavska spona za nas Srbe iz Stare Srbije i na dalje neće prekinuti. Nemojte nam u tu poslednju nadu uzimati. Ako izgubimo i Majku Crkvu nestaće i korena i izvora

U svim nevoljama, nedaćama i stradanjima Srpska Pravoslavna Crkva je delila i radosti i tuge vascelog srpskog naroda, a Patrijaršija srpska je bila i ostala simvol narodnog jedinstva i onda kada je državno ustrojstvo i jedinstvo bivalo razbijeno