Preko 200 hiljada ljudi napustilo Hrvatsku u poslednjih 10 godina

 Hrvatski zavod za statistiku objavio je demografske podatke kao što su ukupan broj stanovnika, broj rođenih i umrlih, sklopljenih brakova i razvoda, kao i odseljenog i doseljenog stanovništva za 2017.

Promatrano od 1998., zapaža se trend sve manjeg broja živorođenih, a prvi put je njihov broj pao ispod 40 tisuća u 2003. Da se svake godine rađa sve manje dece, potvrđuju i poslednji raspoloživi podaci, oni za 2017., kad je živorođeno njih 36,6 tisuća. Ako promatramo mesec rođenja, najviše ih je na svet došlo u julu.

U prethodnoj 2016. najveću stopu nataliteta (živorođeni na 1 000 stanovnika) imala je Međimurska županija (10,8), dok su najnižu imale Primorsko-goranska i Ličko-senjska županija (7,9).

Iako spomenute brojke upućuju na promene u trendovima, možda to najslikovitije iskazuju podaci o prosečnoj dobi majke pri prvom porodu. Na to mogu uticati razni socioekonomski činioci, kao što je veće uključivanje žena na tržište rada, veći udeo žena u visokoškolskom obrazovanju, ali i sve kasnije osamostaljivanje mladih, tj. napuštanje roditeljskog doma. Dok je u 1990. prosečna dob majke pri prvom porodu iznosila 24,3 godine, do 2017. se povećala za 4,6 godina.

U promatranom dvadesetogodišnjem razdoblju najveći broj umrlih zabeležen je u 2015., dok je prema poslednjim podacima u 2017. umrlo 53 477 osoba, što je za 3,8% više nego u prethodnoj godini. Mesec koji broji najviše umrlih je januar, a bilo je to ujedno prvi put u poslednjih 20 godina da je broj umrlih u jednome mesecu prešao broj od 6 hiljada.

Najveću stopu mortaliteta u 2016. (umrli na 1 000 stanovnika) imala je Ličko-senjska županija (17,9), dok je najmanju zabeležio Grad Zagreb (10,6).

Ono što daje jasnu sliku o negativnim demografskim promenama jesu podaci o prirodnom priraštaju, koji potvrđuju da se poslednjih 20 godina ukupni broj stanovnika RH smanjuje. Negativni prirodni priraštaj veći od 10 hiljada prvi je put zabeležen u 2002., a upravo je u 2017. zabeležen najnegativniji prirodni priraštaj u promatranom razdoblju.

Sklapanje braka spada u one životne događaje kojima se pridaje posebna pažnja. U 2017. na taj se čin odlučilo 20 310 parova, od čega je 51,6% bilo verskih, a 48,4% građanskih. Najpopularniji mesec za zasnivanje bračne zajednice u 2017. bio je septembar.

Iako se negativni trend sklapanja brakova poslednjih godina menja, sve su stariji oni koji se odlučuju za brak. Slično kao i kod rođenja prvog deteta, na odluku o stupanju u brak verojatno utiču brojne društvene promene. Mladi se sve kasnije osamostaljuju, što može biti povezano sa stopom nezaposlenosti mladih, ali i većim obuhvatom mladih visokoškolskim obrazovanjem. Takođe, određeni deo mladih živi u vanbračnim zajednicama.

Već tradicionalno, muškarci ulaze u brak stariji od žena. Tako je prosečna dob mladoženja pri sklapanju prvog braka u 2017. iznosila 31,3, a mlade 28,6 godina, odnosno prosečna starost mladoženja je u odnosu na 1990. porasla za 4,3, a mlade za 5,3 godine.

U 2017. razvedeno je ukupno 6.265 brakova, što je manje za 11,0% u odnosu na godinu pre. Prvi put je razvedeno više od 5 hiljada brakova u 2008., dok je samo šest godina posle, dakle u 2014., prvi put formalno okončano više od 6 hiljada, a dve godine posle više od 7 hiljada brakova. Prosečno trajanje razvedenog braka bilo je 14,7 godina.

Od proglašenja nezavisnosti do danas u Hrvatskoj su se menjali i trendovi u migracijama.

Od 2011. beleži se porast i broja doseljenog i odseljenog stanovništva. Pritom je važno naglasiti da se istraživanja o spoljnoj migraciji stanovništva RH sprovode na temelju podataka koji se prikupljaju u Ministarstvu unutarnjih poslova. Od ulaska RH u EU broj doseljenih varira između 10,4 hiljade u 2013. i 15,6 tisuća, koliko je zabeleženo u 2017.

Sredinom 2015. većina zemalja EU-a ukinula je dvogodišnje razdoblje ograničenja za radnike iz RH, što se odražava i na podatke o iseljavanju jer je u toj godini odseljeno gotovo 10 tisuća hiljada više. U 2016. brojka odseljenih takođe nastavlja rast, a u 2017. beleži se rekordan broj odseljenog stanovništva RH, njih 47,4 hiljade.

Saldo migracije stanovništva RH s inostranstvom negativan je u celom promatranom periodu od 2011. na ovamo, te je u 2017. iznosio -31 799.

U navedenom razdoblju najviše se stanovnika RH odselilo u Nemačku, a tako je ostalo i tokom 2017.

U 2016. najveću stopu emigracije (odseljeni na 1 000 stanovnika) imale su Požeško-slavonska (17,2) i Vukovarsko-srijemska županija (16,7), a najmanju Krapinsko-zagorska županija (4,9).

(Danas)