Na današnji dan: Rođeni patrijarh Pavle i Grigorij Jevsejevič Zinovjev; Ubijen Šćepan Mali; Umro Nikita Hruščov; U državnom udaru ubijen predsednik Čile Salvador Aljende; Izvršen teroristički napad u Njujorku

Na današnji dan rođen je pokojni patrijarh Pavle, najomiljeniji poglavar Srpske pravoslavne crkve, koga je srpski narod za života nazivao svecem.

Patrijarh Pavle, čije je svetovno ime Gojko Stojčević, rođen je 11. septembra 1914. godine u selu Kućanci u Slavoniji, u porodici zemljoradnika. Preminuo je 15. novembra 2009. godine na Vojnomedicinskoj akademiji, a sahranjen je u manastiru Rakovica, kod Beograda.

Za 44. srpskog patrijarha izabran je 1. decembra 1990. godine, kada je zamenio bolesnog patrijarha Germana. Na mestu poglavara Srpske pravoslavne crkve proveo je 19 godina.

Patrijarh Pavle je u rodnom selu Kućanci kod Donjeg Miholjca u Slavoniji završio osnovnu školu. Nižu gimnaziju završio je u Tuzli, Višu gimnaziju i šestorazrednu Bogosloviju u Sarajevu, a Bogoslovski fakultet u Beogradu. Dve godine je studirao medicinu u Beogradu, a pre odlaska u Gimnaziju proveo je jedno vreme na pripremama za školu u manastiru Orahovica.

Drugi svetski rat zatekao ga je u rodnoj Slavoniji, odakle je prebegao u Beograd, gde je, da mogao da se izdržava, radio fizičke poslove na građevinama i na dokovima. U proleće 1942. njegov školski drug jeromonah Jelisej odveo ga je u manastir Svete trojice u Ovčaru, a od 1944. radio je kao veroučitelj i vaspitač u Banji Koviljači, u Domu za decu izbeglu iz BiH. Te godine je oboleo od tuberkuloze. Do 1946. godine bio je u manastiru Vujan, gde se izlečio od tuberkuloze.

Zamonašio se 1948. u manastiru Blagoveštenje u Ovčarsko-kablarskoj klisuri i dobio ime Pavle koje mu je dao iguman Julijan Knežević. Te godine je rukopoložen u čin jerođakona, a od 1955. dve godine je bio na postdiplomskim studijama u Atini.

Za episkopa raško-prizrenskog izabran je 29. maja 1957. godine. Na Kosovu je proveo 33 godine.

Patrijarh Pavle ustoličen je 2. decembra 1990. godine u Sabornoj crkvi Svetog Arhangela Mihaila u Beogradu i tada je poručio da mu je jedini program rada Jevanđelje. Posetio je brojne pravoslavne crkve - carigradsku, aleksandrijsku, jerusalimsku, rusku, bugarsku, rumunsku, grčku, gruzijsku, kao i srpske eparhije i parohije u Americi, Kanadi, Australiji, Mađarskoj i Rumuniji.

2001 - U samoubilačkom terorističkom napadu otetim avionima na Svetski trgovinski centar u Njujorku i zgradu Pentagona u Vašingtonu, poginule su 2.752 osobe. Zgrada Pentagona je znatno oštećena, a dva tornja visine 410 metara u njujorškoj poslovnoj četvrti Menhetn su potpuno srušena.

Optuživši Osamu Bin Ladena, lidera islamskih ekstremista koji se krio u Avganistanu, za organizovanje napada, SAD su 7. oktobra počele bombardovanje Avganistana.

1524 - Rođen je francuski pisac Pjer de Ronsar najznačajniji pesnik renesansne pesničke škole "Plejada", koja je izvršila preokret u francuskoj poeziji i utemeljila novi poetski izraz i jezik.

1709 - Anglo-holandsko-austrijske trupe pod komandom vojvode od Marlboroa i princa Eugena Savojskog pobedile su Francuze u bici kod Malplakea, poslednjoj velikoj bici u Ratu za špansko nasleđe (1701-14).

1773 - Ubijen je Šćepan Mali, lažni ruski car Petar III koji se nametnuo Crnogorcima kao vladar. Tokom vladavine od 1767. izmirio je plemena, uveo sud, započeo popis stanovništva i imovine i počeo da gradi puteve. Prema predanju ubio ga je sluga, mletačko-turski agent po nalogu skadarskog paše.

1830 - Proglašena je republika Ekvador kao deo konfederacije Kolumbije.

1855 - Nakon jedanaest meseci opsade, britanske, francuske i turske trupe zauzele su Sevastopolj, najznačajniju rusku bazu u Crnom moru. Time je okončana najveća operacija u Krimskom ratu.

1870 - Kralj Sardinije Viktor Emanuel napao je Papsku državu u Rimu, a 1871. preselio je svoju prestonicu u Rim i uselio se u palatu Kvirinal. Papa se povukao u Vatikan i od tada je njegov suverenitet ograničen samo na vatikanske palate.

1880 - Rođen je srpski glumac Dobrica Milutinović, prvak Drame nacionalnog teatra više od pola veka. Muzej pozorišne umetnosti i Savez dramskih umetnika Srbije ustanovili su 1980. nagradu za životno delo u oblasti glume koja je po njemu nazvana "Dobričin prsten".

1883 - Rođen je ruski komunista i revolucionar Grigorij Jevsejevič Zinovjev, jedan od boljševičkih lidera i organizatora Oktobarske revolucije. Od 1919. do 1926. bio je predsednik Izvršnog komiteta Kominterne. Streljan je 1936. u Staljinovim čistkama.

1885 - Rođen je engleski pisac Dejvid Herbert Lorens, koji se smatra nosiocem duhovne opozicije viktorijanskim načelima britanskog društva. Njegov roman "Ljubavnik ledi Četrli" skandalizovao je puritansko britansko društvo i dugo bio zabranjivan u zemljama engleskog govornog područja.

1917 - Rođen je filipinski državnik Ferdinand Markos. Jedan od najpopularnijih predsednika Filipina kada je izabran 1965, zaveo je 1972, pre isteka drugog mandata, vanredno stanje i diktaturu u zemlji. Zbačen je sa vlasti 1986, a umro je 1989. u izbeglištvu na Havajima.

1921 - Osnovan je Jugoslovenski atletski savez.

1922 - Liga naroda je, uprkos protestima Arapa, potvrdila britanski mandat nad Palestinom.

1962 - Britanska pop grupa "Bitlsi" snimila je prvi singl "Love me do". Producent DŽordž Martin smatrajući da bubnjar Ringo Star nema dovoljno iskustva, zamenio ga je Endi Vajtom.

1971 - Umro je ruski državnik Nikita Sergejevič Hruščov, šef sovjetske Komunističke partije od 1953. do 1964, koji je počeo proces destaljinizacije u Sovjetskom Savezu. Potpisao je sa Josipom Brozom Tito 1955. Beogradsku i 1956. Moskovsku deklaraciju, kojima su normalizovani odnosi Jugoslavije i SSSR-a posle perioda Informbiroa.

1973 - U Čileu je u vojnom udaru ubijen predsednik Čilea Salvador Aljende, prvi levičar marksista izabran na izborima za šefa države u zapadnoj hemisferi. Vlast je, uz podršku SAD, preuzela vojna hunta na čelu sa Augustom Pinočeom, koji je vladao Čileom sledećih 17 godina. Prema zvaničnom saopštenju, Aljende je izvršio samoubistvo odbijajući da se preda pučistima.

1979 - Tokom posete Moskvi, umro je angolski državnik i pesnik Agostinjo Neto, prvi predsednik Angole, predvodnik borbe za oslobođenje zemlje od portugalske kolonijalne vlasti, uspešno okončane 1975.

1995 - Hiljade ljudi demonstriralo je ulicama Pariza u znak protesta zbog obnavljanja francuskih nuklearnih proba u južnom Pacifiku.

1997 - Škoti su na referendumu prihvatili plan britanske laburističke vlade za uspostavljanje parlamenta Škotske, prvi put posle gotovo 300 godina.

2000 - Ruski i američki kosmonauti Jurij Malenčenko i Edvard Lu uspešno su okončali šestočasovni izlazak u otvoreni kosmos na Međunarodnoj kosmickoj stanici, nakon što su spojili dva bloka stanice sa uređajem koji fiksira magnetsko polje zemlje.

2003 - U Švedskoj je preminula ministarka inostranih poslova Ana Lind, dan nakon što je teško ranjena nožem u tržnom centru u Stokholmu. Ubica Mijailo Mijailović osuđen je 23. marta 2004. na kaznu doživotnog zatvora. Viši sud u Stokholmu preinačio je presudu i doneo odluku da je Mijailović mentalno bolestan i da ga treba uputiti na psihijatrijsko lečenje.

2004 - U udesu grčkog vojnog helikoptera, nedaleko od Svete Gore, poginulo je 17 putnika i članova posade, među kojima i patrijarh aleksandrijski i sveafrički Petros.

2007 - Umro je legendarni džez klavijatursta i kompozitor DŽo Zavinul koji je svetsku slavu stekao svirajući klavijature na albumima Majlsa Dejvisa, "Bitches Brew" i rok grupe "Veder Riport", čiji je jedan od osnivača.

2009 - Umro je američki televizijski i filmski scenarista Lari Gelbart najpoznatiji po radu na hit seriji "M.A.C.H" i "Tutsi". Dobitnik je nagrade Toni i Emi.

(Tanjug)