Kurir: Vijetnam i Japan hoće da spreče ekspanziju Kine

HANOJ - Uzdrmani odnosi zemalja na azijskom kontinentu, koji su nekoliko puta eskalirali do usijanja zbog nerazrešenih teritorijalnih sporova u Južnom kineskom moru, mogli bi da dostignu tačku pucanja nakon nagoveštaja zvaničnika iz Vijetnama da su spremni da po svaku cenu spreče ekspanziju Kine i čak s njom uđu i u ozbiljan sukob, koji bi podržao i Japan.

Bez detalja susreta

Ti navodi pojavili su se nakon što je u glavni grad Vijetnama Hanoj iznenada doputovao američki general Martin Dempsi, koji je, prema navodima medija, samo potvrdio da je u Aziji od početka ove godine došlo do političkog i vojnog natezanja kakvo dosad nije viđeno. Iako još nisu obelodanjeni detalji Dempsijeve posete, navedeno je samo da je on došao da pruži podršku vladi u Hanoju u njenom sporu s Kinom zbog naftne platforme koju je zvanični Peking početkom maja instalirao u blizini vijetnamske obale.

- Moja poseta je posledica kineskih provokacija - rekao je Dempsi i dodao da će SAD ukinuti sankcije i ublažiti vojni embargo prema Vijetnamu, zemlji s kojom je Amerika žestoko ratovala pre više od 40 godina. Kad je Kina pre skoro četiri meseca instalirala naftnu platformu u Južnom kineskom moru, to je izazvalo ogromno nezadovoljstvo u Vijetnamu, kao i demonstracije naroda, koji je tražio da svi Kinezi napuste njihovu zemlju, jer vređaju njen suverenitet. Tih dana ubijeno je nekoliko, a ranjeno stotine kineskih radnika u okršajima na vijetnamskim ulicama.

Podrška

Inače, na stranu Vijetnama u sporu s Kinom nisu stale samo SAD već i Japan, koji je toj zemlji nedavno poslao šest patrolnih brodova za obalsku stražu. Međutim, nije samo taj potez izazvao zaoštravanje odnosa između Kine i Japana, već i nedavna odluka vlade japanskog premijera Šinzoa Abea o promeni pacifističkog ustava njegove zemlje iz 1945, koji su nametnuli Amerikanci.

Taj vrhovni zakon zemlje ograničavao je jačanje oružane sile i zabranjivao japanskim vojnicima da učestvuju u akcijama izvan zemlje, što se novouvedenim zakonima značajno menja. Analitičari tvrde da razvijena azijska ostrvska zemlja najviše problema ima s tim da će Kina izvršiti još veću vojnu i ekonomsku ekspanziju na kontinentu, ali i u svetu.

Američki državni sekretar je početkom avgusta prisustvovao regionalnom bezbednosnom forumu u Mjanmaru sa ambicijom da smiri tenzije oko spornih teritorija u Južnom kineskom moru i zahtevao od kineskih funkcionera da tim povodom ostanu uzdržani. Peking je, međutim, ponovo reagovao negativno na mešanje SAD u rešenje teritorijalnih sporova i naglasio da Kina ima istorijsko pravo na većinu ostrva u Južnom kineskom moru. Podsetimo, na njih još pravo polažu Japan, Filipini, Tajvan, Malezija i Brunej.

ČINjENICE

Borba za naftu

- teritorijalni spor između Kine i Japana tiče se ostrva koje jedna zemlja zove Dijaoju, a druga Senkaku. To je grupa nenastanjenih ostrva u Istočnom kineskom moru za koja se pretpostavlja da kriju velika izvorišta nafte

- Kina tvrdi da su ona sastavni deo njene teritorije od 1534.

- Japan je preuzeo kontrolu nad ostrvima 1894. i negira da Peking ima legitimna prava nad njima

- vlasti u vijetnamskom Hanoju tvrde da je Kina u maju 2014. postavila naftnu platformu u vijetnamskim vodama u Južnom kineskom moru kako bi eksploatisala naftu

- kineska nacionalna ofšor naftna kompanija CNOOC 2012. je iznela proračune na osnovu kojih bi Peking duplirao godišnje prihode od tog energenta postavljanjem sporne platforme.

(Kurir)