Srpska pravoslavna crkva danas slavi Svetog velikomučenika Dimitrija — Mitrovdan

Danas je Dan Svetog velikomučenika Dimitrija, poznatiji kao Mitrovdan.

Mitrovdan je praznik posvećen antičkom komandantu Soluna, pogubljenom zbog širenja hrišćanstva.

Po broju onih koji ga slave, Mitrovdan je na petom mestu na listi najvećih srpskih slava, krsno je ime nekih esnafa i dan održavanja zavetine u mnogim mestima.

Sveti Dimitrije je rođen u Solunu u trećem veku naše ere, za vreme kratkotrajne vladavine jedinog varvarskog Rimskog cara tračanina Maksimilijana od blagorodnih i blagočestivih roditelja, koji dugo nisu mogli da imaju decu. Dimitrije je još kao mladić imenovan za prokonzula i kasnije postao komandant Solunske oblasti.

U srednjovekovnoj Srbiji, Svetom Dimitriju su posvećeni mnogobrojni hramovi, uključujući i crkvu u Pećkoj patrijaršiji i kapelu u manastiru Visoki Dečani

Oglušio se o carevu naredbu da progoni hrišćane i javno je propovedao Hristovu veru i po carskoj naredbi utamničen je i mučen, naposletku i pogubljen. Solunski hrišćani su ga tajno sahranili, a na njegovom grobu kasnije je podignuta crkva, a on je proglašen svecem, zaštitnikom grada Soluna.

Prema predanju, Dimitrijev grob odisao je bosiljkom i smirnom, pa je on zato nazvan Mirotočivi. U srednjovekovnoj Srbiji, posvećeni su mu mnogobrojni hramovi, uključujući i crkvu u Pećkoj patrijaršiji i kapelu u manastiru Visoki Dečani.

Po verovanju molitve uznete ovom svetitelju izbavljaju od raznih nevolja. U slučaju očnih bolesti, usrdna molitva upućena velikomučeniku Dimitriju Solunskom pomaže da bolest iščezne i da slepi progledaju.

Ako je na Mitrovdan, čuveni hajdučki rastanak, oblačno vreme, narod kaže da nas čeka topla zima. Ako je vedro, zima pred nama je oštra.

Po starom Srpskom kalendaru Svetog Save — koji potiče od vizantijskog i biblijskog računanja vremena „od postanja sveta“ — i broji 7.529 godina, na Mitrovdan počinje zima.

Sve do 1881. godine, svi zvanični akti Srpske pravoslavne crkve i svi upravni akti i zakoni srpskih država datirani su po Srpskom kalendaru Svetog Save.

(RTS–RTV–NSPM)