Smedia: Kosovo kroji novu geografsku sliku planete

U ovom trenutku na planeti postoji 205 država, od kojih su 192 međunarodno priznate. Međutim, gotovo u svakoj zemlji deluju secesionistički pokreti koji bi, prateći kosovski scenario, mogli da „pocepaju“ planetu na trosturko veći broj država

Rezolucija Srbije o Kosovu koju je Generalna skupština Ujedinjenih nacija (UN) jednoglasno usvojila, a kojom se dve strane pozivaju na dijalog, otvara pitanje novog političkog oblika borbe protiv secesionizma u celom svetu. U ovom trenutku gotovo da ne postoji država bez političkih ili terorističkih frakcija, čiji je cilj odvajanje jednog ili više delova teritorije i njihovo osamostaljivanje. Nezavisno Kosovo, otcepljeno od međunarodno priznate teritorije Srbije, moglo bi da pokrene politički cunami secesionizma širom sveta, vodeći u globalno cepanje planete.

Trusna Evropa

Abecednim redom gledano, prva među evropskim državama koja ima sve šanse da se raspadne kao kula od karata je Belgija, koja se nalazi na udaru secesionističkih partija. Tamošnje političke strukture već decenijama nastoje da Belgiju podele na dve nezavisne tvorevine: Republiku Flandriju (sa Briselom kao centrom) i Francusku Republiku koja uključuje oblast Valoniju.

Radikalna Inuitska partija zagovara secesionizam i nezavisnost Grenlanda, koji je administrativni region Danske. U isto vreme, neke od partija na Farskim ostrvima takođe se javno zalažu za odvajanje od danskog kraljevstva.

Francuska ima hronični problem sa političkim organizacijama koje se bore za nezavisnost Bretanje, Normandije, Korzike, Baskije, Nice, Severne Katalonije, Alsez-Lorene, Savoje i Okcitanije.

Bolna tačka Nemačke je Bavarska, dok u Italiji čak osam oblasti sanjari o samostalnosti.

Nacionalistička Frizlanska nacionalna partija Holandije u svojim političkim istupima zalaže se za autonomiju holandske oblasti Frizlan, koja bi imala sopstvenu vladu i kontrole nad gasnim rezervama pronađenih na frizlanskoj teritoriji Holandije.

tlantska demokratska partija Portugalije godinama već insistira na nezavisnosti Azorskih ostrva, pozivajući se na primer Bermudskih ostrva koja su ostvarila svoju samostalnost.

Iako je jedna od ekonomski najstabilnijih zemalja Evrope i sveta, Švajcarska je takođe u opasnosti od teritorijalne fragmentacije zemlje. Kantoni Jura i Romandi, oba u francuskom govornom području, teže osamostaljivanju kroz politički oblik borbe.

I Ujedinjeno kraljevstvo ima decenijsko iskustvo u borbi protiv secesionista. Severna Irska, Škotska, Vels, Engleska, Kornvel i Isle of Man su teritorijalni delovi jedne od najvećih svetskih sila koja još uvek kako-tako pokušava da obuzda militantne pokrete poput severnoirske IRE i škotske Nacionalne oslobodilačke armije, koje ne biraju način i sredstva u potencijalnom otcepeljenju pojedinih delova Kraljevstva.

Pripadnici finske populacije Sami koji žive u Norveškoj zalažu se za nezavisnost i ujedinjenje sa svojim zemljacima u Finskoj, Švedskoj i Rusiji.

Uprkos svetskom renomeu politički neutralne države, i Švedska se našla u vrtlogu delovanja secesionista. Na teritoriji njene provincije Jamtland deluje Jamtlandska Republikanska Armija koja je proklamovala Republiku Jamtland, ograđujući se od bilo kakvih militantno-nasilnih formi delovanja.

Secesionistički pokreti u Španiji postali su stvar tradicije i svakodnevne političke i građanske komunikacije. Čak 12 španskih oblasti traži osamostaljivanje kroz legalne i nelegalne oblike borbe: Argon, Asturias, Balearska ostrva, Baskijska autonomna zajednica, Kanarska ostrva, Kantabrija, Kastile, Katalonija, Galicija, Leon, Valensijska oblast.

Ruske bitke

Svemoćna Rusija, koja je prva podigla glas protiv teritorijalnih fragmentacija Srbije, i sama vodi bitku sa secesionizmom. U evropskom delu zemlje Vlada pokušava na sve načine da obuzda čečenske militante koji se zalažu za nezavisnu Čečensku republiku Ičkeriju, što je dovelo do vojne intervencije ruskih snaga u toj oblasti. Secesionisti iz Ingušetije, Dagestana, Kabardino-Balkarije i Kalingradske oblasti bore se za nezavisnu Istočno-prusku konfederaciju, a ruska republika Tatarstan pokušava na sve načine da se odvoji od zvanične ruske teritorije kao Tatarstan Idel Ural. U azijskom delu rusije Rusije političke partije u republikama Burjatija, Saka, Tuva i u Dalekoistočnoj republici ne odustaju od namere nezavisnosti, ali bar za sada njihovi ciljevi ostaju samo u domenu političkih maštanja.

Talibani i Kurdi

Kini preti opasnost da bude izdeljena na mnogobrojne samostalne regione poput Unutrašnje Mongolije, Republike Istočni Turkestan, Makaua, Tibeta i Tajvana. Kineske vlasti su više nego ozbiljne u tvrdnji da će se na sve način suprostaviti ne samo unutrašnjim destabilizujućim faktorima, već i spoljašnjim finansijerima bilo kog oblika secesionizma na kineskoj teritoriji. Na prvom mestu Sjedinjenim Američkim Državama koje od završetka Drugog svetskog rata pokušavaju da otcepe ostrvo Tajvan od njegove kineske matice.

Prvom istočnom kineskom susedu, jednoj od vojnih i tehnoloških sila sveta, takođe preti odvajanje dela teritorije. Rjukju pokret nezavisnosti, formiran još 1970. godine, bori se za samostalnost Okinave i okolnih Rjukju ostrva.
U čak 26 indijskih država deluju separatistički pokreti, a najekstremniji u idejama o samostalnosti su pripadnici etničke grupacije Siki i Narodnooslobodilačke armije države Tamil Nadu.

Ostaci talibanskog režima, srušenog u Avganistanu i lociranog u Pakistanu, ne odustaju od ideje da otcepe pakistansku oblast Vaziristan, proklamujući je u novostvorenu državu Islamski Emirat Vaziristana, koja bi bila novo uporište najradikalnijeg islama.

Kurdi, kao jedna od brojnijih etničkih populacija bez formalne i međunarodno priznate države, istrajni su u ideji formiranja Kurdistana, koji bi obuhvatio teritorijalne delove Turske, Sirije, Iraka, Irana, Azerbejdžana i Jermenije.

vaka od pomenutih država u strahu za sopstveni teritorijalni integritet vrši različite supresivne mere: u Siriji je zabranjeno korišćenje kurdistanskog jezika, u Iraku je izvršeno masovno hemijsko trovanje Kurda, dok turska vlada odbacuje bilo kakvu pomisao o postojanju turskog Kurdistana, iako je ova populacija prisutna u čak 13 turskih provincija!

I dok turska vlada guši i najmanju pomisao o tome da bilo koji deo svojih teritorija ustipi Kurdima, sama mašta o teritorijalnim pretenzijama nad severnim delom ostrva Kipar, koji je u međunarodnom smislu već proglašen de facto nezavisnom državom. Kako bi se izbegao vojni sukob, ostrvo je podeljeno na dva dela, pri čemu je južni deo pripao Grcima.

Krvavi Izrael

Već više od pola veka arapsko stanovništvo na teritoriji Izraela bori sa za svoju samostalnu državu. Brojne političke partije umerene i fundamentalne linije, vojne i terorističke organizacije, na čelu sa Palestinskom oslobodilačkom armijom (PLO) nastoje da objedine svoje teritorije (Zapadna Obala, Pojas Gaze, Istočni Jerusalim) u nezavisnu državu Palestinu.

Aboridžini cepaju Australiju

Svoju samostalnost traži i domorodačko stanovništvo Australije. Aboridžini posebno insistiraju na svom pravu na zemlju i na minerale. Maori na Novom Zelandu takođe traže autonomiju.

Secesionistički pokreti u Brazilu traže nezavisnost oblasti Pampas, države Sao Paolo i države Severoistočnog Regiona.

U Ekvadoru svoju samostalnost zahteva Obalski region, a u Čileu nezavisnosti se nadaju čak četiri oblasti: Mapuče, Magalenaz, Čiloe i Uskršnja Ostrva.
Meksička država je u opasnosti da ostane bez oblasti Čiapas u kojoj već deluje Nacionalna oslobodilačka armija Zapatista, koja je proglasila autonomni region sa sopstvenom vladom.

Autonomaški pokreti „drmaju“ SAD

Kanada raspolaže čitavom lepezom separatističkih pokreta i gotovo da nema države u okviru koje ne postoje autonomaške težnje. Najaktivnije političke težnje ka otcepljenju su u državama Kvebek, Alberta, Britanska Kolumbija, Saskatčevan i Zapadna Kanada. Čak 22 partije širom pomenutih država zagovaraju nezavisnost kroz najlegalniji oblik političke borbe i javne političke istupe, bez opasnosti od zakonskog sankcionisanja. Autonomaški pokreti aktivni su u državama Labrador, Njufaundlend, Nunatsiavut i Kvebek.

Ipak, najveća „igranka“ mogla bi da se zalomi Sjedinjenim Američkim Državama, koje su najodogovornije za postojeću nimalo ružičastu političku sliku planete. I dok drugima „kroje kapu“, kao da nisu svesni sudbine koja ih čeka ukoliko i dalje nastave da propagiraju lažnu demokratiju. Politička scena SAD prepuna je političkih partija i pokreta koji insistiraju na nezavisnosti pojedinih američkih teritorija i država.

artija nezavisnosti za Aljasku bori se političkim sredstvima za autonomiju istoimene države. U sunčanoj Kaliforniji tu ulogu imaju Kalifornijska secesionistička partija i Komitet za istraživanje kalifornijske secesije u svrhe stvaranja Kalifornijske republike. Na egzotičnim Havajima aktivan je Havajski pokret za suverenitet koji se bori za ponovno uspostavljanje Kraljevine Havaji.

U državi Oregon autonomaši rade na stvaranju nezavisne oblasti DŽeferson, a tri partije u južnim delovima SAD traže stvaranje Konfederacije država Amerike uz vrlo jak uticaj Neokonfederalnog pokreta. Meksičke grupacije u Jugozapadnoj SAD traže nezavisnu državu Astlan koja bi zatim, po kosovskom scenariju, bila pripojena Meksiku.
Separatisti u Teksasu ne odustaju od ideje samostalne Republike Teksas, dok u Vermontu jedna od najjačih separatističkih grupa - Druga vermontska republika - radi na stvaranju nezavisne republike Zelena planina Vermonta.

(Smedia)