Skup "Srpska jezička politika danas": Novosadski dogovor prevario Srbe i ugrozio ćirilicu

Do Novosadskog dogovora, latinica je u Srbiji bila u masovnijoj upotrebi samo u vreme austrougarske i ustaške okupacije.

- Zahtevamo od državnih institucija da čuvaju ćirilicu, da primenjuju Ustav, a ne Novosadski dogovor, da primenjuju srpski a ne hrvatski filološki program - poručili su učesnici okruglog stola „60 godina nakon Novosadskog dogovora: Srpska jezička politika danas” u Kulturnom centru Novog Sada.

Skup je održan tačno 60 godina od potpisivanja Novosadskog dogovora 10. decembra 1954, na kojem je dogovoreno da Hrvati nauče ćirilicu a Srbi latinicu. Hrvati dogovor nikada nisu poštovali, a Srbi ga poštuju i danas.

Umesto potpisane dvoazbučnosti, 1954. je započelo jednosmerno širenje latinice koje i danas traje. Novosadski dogovor je pogrešnim shvatanjem ravnopravnosti doprineo odumiranju ćirilice - stoji u saopštenju sa skupa.

Zaključci

Učesnici okruglog stola „60 godina nakon Novosadskog dogovora: Srpska jezička politika danas“, održanog 10. decembra 2014. godine u Novom Sadu, tačno 60 godina od njegovog potpisivanja 1954, posle podnesenih referata i opsežne rasprave, usvojili su sledeće zaključke:

1) Lingvistička srbistika je negirala ključne tačke Novosadskog dogovora i istakla štetnost njihove primene tokom proteklih šest decenija:

a) termin srpskohrvatski nije lingvistički utemeljen - on predstavlja preimenovani srpski jezik i u srbistici ga treba zadržati samo u podsećanju na vreme dominacije političkih nad lingvističkim kriterijumima;

b) Novosadski dogovor je pogrešnim shvatanjem ravnopravnosti pisama suštinski doprineo odumiranju srpske ćirilice;

v) Danas je i u srpskoj filologiji i u institucionalnoj srpskoj politici neophodno poštovati ustavnu odredbu (član 10) o ćirilici kao o jedinom srpskom službenom pismu;

2) Srpska filologija i institucionalna srpska politika moraju se držati triju načela srpskog filološkog programa:

a) Srpski jezički i kulturni prostor je nedeljiv, iz čega proističe da je sva štokavska književnost književnost srpskog jezika;

b) ćirilica je identitetska karakteristika srpskog naroda i kao takva mora se sačuvati;

v) ijekavski i ekavski izgovor su podjednako srpska narečja.

Učesnici: prof. dr Danko Šipka (uključenje putem video-linka), prof. dr Dragoljub Petrović, prof. dr Milanka Babić, prof. dr Dragiša Bojović, prof. dr Petar Milosavljević, prof. dr Dejan Ivković, prof. dr Ivan Klajn (poslao referat), prof. dr Nenad Krstić, Siniša Stefanović, prof. dr Miloš Kovačević i doc. dr Andrej Fajgelj.

(NSPM)