Oružje proizvedeno u Srbiji, preko Saudijske Arabije završava u rukama islamista u Siriji?

 Na snimcima i fotografijama objavljenim na društvenim mrežama sa ratišta u Siriji i Jemenu, stučnjaci koje su konsultovali novinari prepoznali su oružje i municiju proizvedenu u Srbiji i još nekim balkanskim zemljama. Radi se o oružju koje je Srbija 2014, isporučila Saudijskoj Arabiji.

Koriste ga, između ostalih i jedinice takozvane Slobodne sirijske armije koju podržava Zapad, ali i borci Al Kaide i Islamske države.

U istraživanju Birna se navodi da je Srbija najpre 2013.  odbila, ali je 2014. odobrila isporuke naoružanja za Saudijsku Arabiju, koje je kasnije završilo u rukama islamista.

BIRN i OCCRP navode da su došli i do poverljive dokumentacije iz srpskog Ministarstva odbrane i zapisnika sa niza među-resornih sastanaka iz 2013. godine, koja pokazuju da su pojedinci u Ministarstvu odbrane bili zabrinuti da bi isporuke Saudijskoj Arabiji mogle biti preusmerene u Siriju zbog čega su odbili zahtev jednog trgovca oružjem. Samo godinu dana kasnije ministarstvo je međutim odobrilo nove isporuke oružja pravdajući to nacionalnim interesima.

"Ono što mi sumnjamo da se dogodilo je da je neko zažmurio na to da je, zbog profita domaće namenske industrije i profita domaćih privatnih trgovaca oružjem, neko zažmurio na mogućnost da to oružje neće završiti tamo gde bi po papirima trebalo da završi. Jer Saudijska Arabija ne koristi naše oružje, oni koriste moderno zapadno oružje", kaže Ivan Angelovski, novinar BIRN-a.

"Pitanje koje mi postavljamo je da, s obzirom da je opšte poznato da ove zemlje pružaju vojnu podršku pobunjenicima u Siriji i da ove zemlje sa Bliskog istoka nisu koristile oružje iz centralne i istočne Evrope, zašto zemlje koje odobravaju poslove, ne uzimaju u obzir veliku verovatnoću da će ono završiti u Siriji", kaže urednik istraživanja BIRN i OCCRP Lorens Marzouk.

Ministarstvo trgovine: Sve je po propisima

Međutim, Stevan Nikčević, državni sekretar Ministarstva trgovine, u čijoj je nadležnosti odobravanje dozvola za izvoz oružja, rekao je BIRN-u i OCCRP da ministarstva koja su blokirala prethodnu prodaju u ponovljeno proceduri nisu imala iste brige. To je ponovio i u kratkom telefonskom razgovoru za N1. 

"Brojne kontrole nadležnih međunarodnih institucija utvrdile su da su sve dozvole za izvoz oružja izdate regularno i da nije bilo zloupotreba oružja koje je izvezeno iz Srbije", kaže Nikčević.

Prema istraživanju BIRN-a i OCCRP-a iz zamalja centralne i istočene Evrope na Bliskli istok trasportuju se automatske pušake, minobacačka municija, raketni bacači, protivtenkovsko naoružanje i teški mitraljezi.

(Agencije-NSPM)