Na današnji dan: Rođeni car Konstantin i DŽon Štajnbek; umrli Aleksandar Borodin i Ivan Petrovič Pavlov; Velika škola prerasla u Beogradski univerzitet; nacisti zapalili zgradu Rajhstaga

Na današnji dan 280. godine - Rođen je rimski vladar Flavije Valerije Konstantin Prvi, Sveti ravnoapostolni car Konstantin, prvi rimski car koji je u hrišćanstvu potražio oslonac i crkvi dao privilegije, najznačajniji među rimskim imperatorima rođenim na tlu današnje Srbije - u Naisusu (Nišu). Carem su ga 306. proglasili rimski legionari u Britaniji, poslije čega je u nizu sukoba savladao suparnike i sam zavladao zapadnim delom Rimskog carstva. Od 312. je vladao zajedno s carem Istočnog rimskog carstva Valerijem Licinijanom Licinijem, a poslije pobede nad njim 324. sam celim carstvom do smrti 337. S Licinijem je 313. izdao Milanski edikt o slobodi veroispovijesti hrišćana. Na Prvom vaseljenskom saboru u Nikeji 325. pomogao je Crkvi da suzbije arijevsku jeres da bi okončao rasprave i ujedinjeno hrišćanstvo stavio pod svoju kontrolu. Osnovao je 330. Konstantinopolj, novu prestonicu Rimskog carstva.

1617. U selu Stolbovo sklopljen mirovni ugovor Švedske i Rusije, Šveđani vratili Rusiji područje Novgoroda i priznali dinastiju Romanovih, ali zadržali južnu obalu Finskog zaliva i Karelijsku prevlaku i time odsekli Rusiju od Baltika, što je trajalo sve do Severnog rata, 1700 do 1721.

1822. U Beču prestale da izlaze "Novine serbske". List su 1. avgusta 1813. pokrenuli i uređivali studenti medicine u Beču Dimitrije Davidović i Dimitrije Frušić. Štampan je građanskom azbukom i na jeziku koji je u znatnoj mjeri bio narodni.

1844. Dominikanska Republika postala nezavisna od Haitija.

1881. Buri pobedili Britance u bici kod Majuba Hila u južnoj Africi. Na isti dan 1900. britanske trupe pod komandom lorda Kičnera odnele presudnu pobedu nad Burima u bici kod Pardenberga.

1887. Umro ruski kompozitor i naučnik Aleksandar Borodin, pripadnik muzičke grupe "Velika petorka". Na svom životnom delu, operi "Knez Igor", radio 18 godina, a dovršili ga Rimski-Korsakov i Glazunov, stvorivši remek-delo ruske romantične opere. Autor značajnih radova iz hemije i biohemije.

1900. Osnovana britanska Laburistička partija.

1902. Rođen američki pisac DŽon Štajnbek, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1962. Književni uspeh postigao romanom "Kvart Tortilja" 1935, potom usledila čuvena dela "O miševima i ljudima", "Plodovi gneva", "Zima našeg nezadovoljstva", "Istočno od raja".

1905. - Velika škola reorganizovana i prerasla u Beogradski univerzitet, kojem je Skupština Srbije osigurala visok stepen autonomije. Zakonom je Univerzitet proglašen "najvišim samoupravnim telom za višu stručnu nastavu, sa slobodnom nastavom i slobodnim izlaganjem nauke". Prva škola univerzitetskog ranga u Srbiji osnovana je 1808. odlukom vođe Prvog srpskog ustanka Đorđa Petrovića Karađorđa, ali je ugašena propašću ustanka 1813. Naredbom kneza Miloša Obrenovića obnovljena je 1830, a 1833. je premještena u Kragujevac, gdje je od 1838. radila pod nazivom Licej ili Veliko učilište. Licej je 1841. vraćen u Beograd i 1863. ukazom kneza Mihaila Obrenovića nazvan Velika škola.

1933. - Nacisti su zapalili zgradu Rajhstaga u Berlinu, optuživši za to komuniste, što je Adolf Hitler iskoristio da odmah naredi hapšenje 1.500 komunističkih funkcionera i optuži ih da su paljevinom dali signal za ustanak. Na procesu u Lajpcigu jedan od optuženih - bugarski revolucionar Georgi Dimitrov razobličio je planove nacista, pa se suđenje pretvorilo u njihov fijasko.

1936. Umro ruski lekar i naučnik Ivan Petrovič Pavlov, osnivač Instituta za eksperimentalnu medicinu, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1907. Njegova teorija o uslovnim refleksima snažno uticala na mnoge naučne discipline, posebno na psihologiju, psihijatriju i medicinu.

1939. Velika Britanija i Francuska priznale vladu generala Franciska Franka u Španiji.

1952. Održana prva sednica Ujedinjenih nacija u novom stalnom sedištu svetske organizacije u Njujorku.

1963. Dolaskom na vlast izabranog predsednika Huana Boša Gavinja, u Dominikanskoj Republici posle 33 godine okončan period diktature.

1968. - Donji dom parlamenta ograničio useljavanje "obojenih" u Veliku Britaniju.

1976. U Zapadnoj Sahari, koju je dan ranije Španija predala na upravljanje Maroku i Mauritaniji, oslobodilački front Polisario proklamovao Saharsku Arapsku Demokratsku Republiku.

1986. - Posle obaranja s vlasti filipinski diktator Ferdinand Markos, dugogodišnji štićenik SAD, doputovao na Havaje.

1994. U eksploziji bombe u maronitskoj katoličkoj crkvi u Libanu poginulo 10 i ranjeno 60 vernika koji su čekali pričešće.

1996. - Suspendovane sankcije UN protiv Republike Srpske.

1999. Međunarodne organizacije za borbu protiv korišćenja nagaznih mina procenile da je u 64 zemlje širom planete rasuto preko 100 miliona nagaznih mina, od čega se 7 miliona nalazi na prostoru bivše Jugoslavije. Prema tim podacima, eksplozije nagaznih mina svakog meseca ubiju ili osakate 2.000 ljudi od kojih su 90 odsto civili, među kojima je najveći broj dece.

2002. Više od 60 ljudi poginulo kada su muslimanski ekstremisti napali voz s hinduskim nacionalistima u Indiji.

2003. Tribunal u Hagu osudio je bivšu predsednicu RS Biljanu Plavšić na 11 godina zatvora, koja je krajem 2002. godine priznala krivicu za progon nesrpskog stanovništva tokom rata u BiH. Iz zatvora je prevremeno puštena 27. oktobra 2009. nakon što je odslužila dve trećine kazne. 

2003. Demografi Ujedinjenih nacija smanjili su svoje ranije prognoze o naseljenosti planete za 2050-tu godinu, sa 9,3 na 8,9 milijardi, zbog povećanja smrtnosti ljudi od AIDS-a. 

2008. U Beogradu je umrla pesnikinja Mira Alečković. Objavila je dvadesetak knjiga za decu i približno toliko dela poezije i proze za odrasle. Dobitnica je Ordena legije časti za unapređenje kulturne saradnje sa Francuskom. 

2010 - U snažnom zemljotresu jačine 8,8 stepeni po Rihteru, koji je pogodio Čile i izazvao cunami, poginulo je više od 800 osoba. 

2012 - Francuski film "Umetnik", reditelja Mišela Azanavičijusa i američki film Martina Skorsezea "Hugo" osvojili su po pet statua Oskara na 84. dodeli ovih nagrada. 

2013 - Nakon najveće krize u 22 godine nezavisnosti Slovenije, parlament ove zemlje izglasao je nepoverenje premijeru Janezu Janši i mandat dodelio 42-godišnjoj finansijskoj ekspertkinji Alenki Bratušek. 

2013 - Papa Benedikt XVI poslednji put se obratio vernicima na Trgu Svetog Petra u Rimu emotivnim govorom pred 150.000 ljudi, aludirajući na neke od skandala koji su obeležili njegovo osmogodišnje papinstvo. Benedikt je prvi papa koji je abdicirao u posljednjih šest vekova, a odluku o povlačenju doneo je 17. decembra 2012., upravo na dan kada je dobio dosije o aferi "Vatiliks", koja je iznela papinu privatnu prepisku gde se Vatikan predstavlja kao leglo intriga i unutrašnjih sukoba. 

2016 - U Siriji je stupio na snagu sporazum o prekidu vatre koji su prihvatili vlada Sirije i 97 pobunjeničkih grupa uz posredovanje SAD i Rusije. Sporazum o primirju se ne odnosi na džihadiste iz Islamske države i sirijskog ogranka Al Kaide.

(Agencije)