Goran Nikolić: Populacijsko pražnjenje Balkana

Popisi koji su sprovedeni ove godine, ili koji će se tek sprovesti u oktobru ove ili naredne godine (Srbija, Makedonija i BIH), pokazali su (ili će izvesno pokazati) da se Balkan populacijski i dalje prazni. Dok broj stanovnika EU konstantno raste od 1960, istina sve sporije, naš region bije bitku sa negativnim prirodnim priraštajem i emigracijom. Istina, rast populacije na zapadu starog kontinenta posledica je imigracija i blagog pozitivnog prirodnog priraštaja, koji je uzrokovan visokim fertilitetom imigrantkinja (dobrim delom i iz našeg regiona).

U EU je stopa nataliteta 10,7 promila 2010, a stopa mortaliteta 9,7. U zemljama Balkana natalitet iznosi između 9 i 10 promila a mortalitet između 12 i 14 promila (mada se deo visokog mortaliteta, možda čak i desetina, može objasniti povratkom penzionera u zemlju rođenja). Uz to, saldo migracija je uglavnom negativan.

U Srbiji se procenjuje da sa interno raseljenim licima, koja će ovoga puta biti popisana, živi oko 7,4 miliona stanovnika (ovde nisu uračunati Srbi sa Kosova, njih oko 125 000).

Ono što je najveća nepoznanica je populacija BIH. Najčešće oficijelna statistika barata sa podatkom od 3,8 miliona ljudi. Međutim, sve češće se i na oficijelnim sajtovima pojavljuje cifra od 3130 000 stanovnika. Imajući u vidu stope nataliteta i mortaliteta u Federaciji BIH, Brčkom i Republici Srpskoj čini se da ova procena ''pije vodu''. Naime, Federacija BIH zaključno sa majem 2011. beleži natalitet na godišnjem nivou od 20 990 ljudi, dok je RS 2010. imala 10 147 živorođenih, a Brčko 916. Ako ove cifre pretvorimo u stope dolazimo do nataliteta od 10,2 promila na nivou BIH (10,3 na nivou FBIH, 12,2 promila u Distriktu Brčko i 10 promila u RS), što se uklapa u trendove u okolnim zemljama. Procene za Bošnjake, Srbe i Hrvate u BiH su prilično različite, naime može se pretpostaviti da je natalitet značajno nadprosečan kod Bošnjaka (oko 12 promila), a najniži kod Hrvata (9,1 promila), dok kod Srba iznosi 9,8 promila (ovo implicira broj Srba od oko 1 050 000, Bošnjaka grubo 1,6 miliona i Hrvata oko 440 000; RS ima 1 015 000, Distrikt 75 000 a Federacija BIH 2 040 000 ljudi).

Bugarska je izvršila popis februara 2011. i njena populacija iznosi 7 365 000 stanovnika, što je veliki pad u odnosu na popis pre deset godina ( 7 933 000) . U Crnoj Gori živi 620.029 stanovnika, što je za stotinjak ljudi manje nego pre 8 godina. U Hrvatskoj sada živi 4.290.612 stanovnika, oko 150 000 ljudi manje nego pre deset godina.

Popis sproveden na teritoriji Kosova pokazao je da populacija te pokrajine, uključujući i nepopisane Srbe severno od Ibra (Srbi čine oko 7% ukupne populacije), broji 1,8 miliona stanovnika. Rumunija, koja konstatno beleži pad populacije, prema procenama EUROSTAT-a, trenutno ima samo 21 milion stanovnika. Prema procenama EUROSTAT-a, u Makedoniji živi 2.057.300.

(Blog B92)